İnmemiş Testis

İnmemiş testis nedir?

Bebekler anne karnında gelişimlerini tamamlarken ilerde testise dönüşecek dokular böbreklerinin hemen altında belirir. Bebek geliştikçe bir yandan testisler gelişip büyürlerken diğer yandan kasık kanalından testislerin yerleşeceği torbaya (skrotum) doğru hareket ederler. Bu hareket tüm gebelik boyunca devam eder ve doğumdan kısa bir süre önce her iki testis torbaya yerleşir.

Tek veya her iki testisin bu inişi tamamlayamamasına bir başka deyişle torbaya yerleşememesine inmemiş testis denir.

Bebeklerde inmemiş testis görüntüsü

Utangaç Testis – Retraktil Testis

Utangaç testis durumunda testisler zaman zaman torbada görülürler. Ancak özellikle soğuğun etkisiyle veya çocuğun alt taraflarının ellenmesi gibi durumlarda yukarıya, kasıklara doğru kaçarak ortadan kaybolurlar. Tıp dilinde retraktil testis denilen utangaç testisler sıcak ortamlarda, örneğin çocuğun ateşinin çıktığı durumlarda, banyo küvetinde sıcak suyun içinde otururlarken veya çocuk uyurken bakıldıklarında çoğunlukla torbada görülürler.

Utangaç testis bir hastalık sayılmaz, çocuğun ilerideki hayatında bir soruna yol açmaz ve herhangi bir tedavi ( ilaç veya ameliyat ) gerektirmez. Şüpheli durumlarda, bu konuda eğitimli çocuk ürolojisi uzmanları tarafından muayenesi ve belli aralıklarla kontrolü gerekir. Gerçek inmemiş testisten tamamen farklı masum bir olaydır.

İnmemiş testis neden olur?

Gıdalarımızın genetiği değiştirilmiş ürünler ve koruyucu kimyasalların etkisinde olmasının diğer bir sonucu yine bebeklerimizin genital organlarından testisleri üzerindeki etkisidir. Bozulan hassas hormonal denge nedeniyle erkek bebeklerin testisleri torbaya kadar inmeyebilir. Bebeğin testisinin torba içinde olmaması durumuna inmemiş testis adı verilir.

İnmemiş Testis Tedavisi Ne Zaman Yapılmalıdır?

İnmemiş testis tedavisinin ideal yaşı 9-18 ay arasıdır. Hastalarıma çoğunlukla birinci yaş gününü çok geçirmemelerini salık veririm. İdeal sperm sayısının korunması için 18 ay öncesi testisin torbaya indirilmesi gerekir. Daha büyük çocuklarda ise ne kadar erken ameliyat yapılırsa o kadar etkili olur.

İnmemiş testislerde ergenlik sonrası dönemde testis tümörü – testis kanseri gelişimi de daha sıktır. Bu nedenle karın içinde unutulmuş bir testis tedavi için çok geç kalınmış bir testis tümörüne de neden olabilir.

İnmemiş Testis Tedavisi

Her bebek doğumdan sonra 6 ay boyunca takip edilmeli ve testis torbaya hala inmez ise inmemiş testis tanısı konmalıdır.

Torbada olmayan, inip çıkan, torbada ele gelmeyen testis tedavisinde en kesin ve hızlı tedavi ameliyattır. Uygun olgularda torba üzerinden yapılan 1 cm’ lik bir alandan günübirlik ameliyat ile pansuman ihtiyacı olmadan inmemiş testis torbaya indirilebilir.

Zamanından önce doğan bebeklerde %30 oranında görülen inmemiş testis oranı 3 ay içinde %3’e 6 ay içinde de %1’e düşer. Yani her bebek doğumdan sonra 6 ay boyunca takip edilmeli ve testis torbaya hala inmez ise inmemiş testis tanısı konmalıdır. Bunun tek istisnası her iki testisin de torbada hissedilmemesidir ki bu durum acilen bebeğin cinsiyetinin kromozomal olarak test edilmesi ve hormonlarının kontrol edilmesini gerektirir.

Prof.Dr. Selçuk Yücel tarafından torba üzerinden yapılan 1 cm’ lik bir alandan günübirlik ameliyat ile pansuman ihtiyacı olmadan inmemiş testis torbaya indirilebilir. Hastalar ertesi gün araba veya uçak yolculuğu bile yapabilirler.

tek küçük bir kesi ile inmemiş testis ameliyatı

Testisi uygun olmayan çocuklarda ise kasık üzerindeki 3 cm’lik bir kesiden testis torbaya indirilebilir. Çocuklar yine aynı gün evine taburcu edilir.

İnmemiş Testis Ameliyatı

İnmemiş testisi olan çocuklarda testisin sperm oluşturma kapasitesi ne yazık ki etkilenmiştir. Tek testisin inmemesi baba olma yeteneğini %25 azaltırken her iki testisin etkilendiği durumlarda %75 oranında düşme görülebilir. Bu nedenle en kısa sürede testisin torbaya indirilmesi gereklidir.

Doğumdan sonraki 6 ay içinde testis eğer torbaya inmedi ise gelecek 6 ay içinde yani bebek 1 yaşına vardığında mutlaka testisin cerrahi girişim ile indirilmesi gereklidir.

Her zaman belirti vermese de inmemiş testisli hastaların % 65 kadarında ameliyatta fıtık da tespit edilir ve cerrahi tedavisi yapılır.

Tek testisi ultrason ve muayene ile kasık bölgesinde bulunmayan çocuklarda iki durum olabilir. Bunlar testisin hiç oluşmaması veya kendinden eriyerek yok olması ve ya karın içerisinde barsakların yanında olmasıdır. Bu durumun açıklığa kavuşturulması için çocuğun uyutulup karın içerisine laparoskopi yapılıp testisin aranması ve bulunursa aynı seansta aşağıya indirilmesi gereklidir. Eğer testis yeterince büyümemiş ve normal görünümde değilse aynı seansta çıkarılması gerekir. Karın içerisinde bulunamayan testislerde laparoskopi bitirilip aynı seansta kasık bölgesi ameliyat ile ufak bir kesiden açılıp erimiş testis aranmalıdır. Bu testise nubbin adı verilir ve genellikle bir mercimek tanesi büyüklüğündedir.

Laparoskopi yapılan çocuklarda eğer testis bulunamadıysa aynı gün taburcu olması mümkündür ama testis bulunmuş ve torbaya indirildiyse bir akşam hastanede tutmak tercih edilir.

Her iki testisin de torbada hissedilmemesi durumunda acilen bebeğin cinsiyetinin kromozomal olarak test edilmesi ve hormonlarının kontrol edilmesini gerektirir. Bu kontroller Çocuk Endokrinolojisi doktorları tarafından yapılır.

Laparoskopik İnmemiş Testis Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Karın içerisinde habersiz kalmış olan bir testis gencin erişkin yaşında bir testis tümörüne neden olabilir. Bu nedenle nerede olduğu bilinmeyen bir testisin mutlaka araştırılması ve laparoskopi ile değerlendirilmesi gereklidir.

laparoskopi ile inmemiş testis ameliyatı

Karın içerisine göbek deliğinden ince bir kamera ile girilir ve karın içerisinde kasık kanalı çevresinde testis aranır. Eğer testis damarları torbaya inecek kadar uzun ise tek seansta ameliyat bitirilir. Ancak testis damarları çok kısa ise damarlar bağlanıp kesilir ve 6 ay sonra tekrar laparoskoik ameliyat tekrarlanıp yeni gelişmiş damarlara güvenilip testis torbaya indirilir.

Prof.Dr. Selçuk Yücel laparoskopik ameliyatlarda eğer tek taraflı testis üzerinde ameliyat planlandıysa ana amaç hep tek seansta ameliyatı tamamlamak istemektedir. Çift taraflı inmemiş karın içi testislerde iki seanslı operasyonlar daha çok tercih edilir.

karın içerisinde laparoskopik olarak bulunan testis görüntüsü

karın içerisinde yok olmuş testis görüntüsü

İnmemiş testis ilaç ile tedavi edilebilir mi?

İlaç ile testisin indirilmeye çalışılması çoğu zaman sadece vakit kaybıdır. Çünkü ilacın etkisi kaybolduğunda %80’in üzerindeki olguda testis tekrar yukarı kaçar. Eğer inmemiş testis kasık kanalında da saptanamıyor ise o testis ya karın içinde kalmış ya da yok olmuştur. Bunun tanısı hiçbir ek tetkik ile kesin olarak ortaya konamaz ve mutlaka laparoskopi denen karnın içine genel anestezi altında ışıklı bir teleskop ile bakılması gerekir. Testisin yerine ve yapısına göre nasıl hareket edileceği laparoskopi esnasında karar verilir.

İnmemiş testis ameliyatı sonrası takip ve bakım nasıl olmalıdır?

Yıllık aralıklarla testis muayenesi gereklidir.

Çocuğun sperm hücrelerinin zarar görüp görmediği sadece çocuk sperm analizi verme yaşına geldiğinde anlaşılabilir. Genel prensip olarak tek taraflı inmemiş testis olan çocuklarda baba olamama problemi %10 civarı iken çift taraflı olanlarda bu oran %70’e kadar yükselebilmektedir.

İnmemiş testisi olan çocuklarda özellikle genç yetişkin döneminde testis tümörü gelişim riski daha yüksektir. Bu nedenle hastaların muayenelerinin ve gerekirse kan testleri ve ultrason takiplerinin yapılması gereklidir.