Prof.Dr. Selçuk YÜCEL
Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi
Üroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi



İletişim: 0 530 313 24 68
Hafta içi 10:00 - 16:00
profdrsyucel@gmail.com

Spina Bifida (Nörojen Mesane)

Beldeki omuriliğin doğumsal ya da sonradan olan hasarlarına bağlı olarak mesane kasında ve idrar tutma kaslarındaki bozukluklar idrar kaçırmaya ya da idrar yapamamaya neden olurlar. Bunun tedavisinde endoskopik olarak mesaneye ve veya idrar tutma kaslarına deneyimli ellerde Botox enjeksiyonu yapılması ortalama 1 yıllık süre için ilaçların bırakılmasını ya da azaltılmasını ve aynı zamanda mesanenin barsaktan yama alınarak büyütülme ameliyatı  (augmentasyon veya ogmentasyon) ihtiyacının ertelenmesini sağlayabilir.

Son 30 yıl içinde çocuk ürolojisinin en büyük başarılarından biri de belinde kese ile doğan (meningomiyelosel veya spina bifida veya spinal disrafizm) çocukların böbrek yetmezliğine bağlı ölümlerini engellemesidir. Bu şanssız çocuk ve aileler çocuktaki bacak tutmaması ve yürüyememe ya da kafa içinde su birikmesi (hidrosefali) gibi hastalıklarla uğraşırken idrar kaçırma, idrar yolu enfeksiyonu, vezikoüreteral reflü gibi daha az önemsenen problemleri göz ardı etme eğilimindedirler. Ancak ne yazık ki spina bifidalı çocuklar en sık bunlara bağlı böbrek hasarından kaybedilmektedir.

Temel olarak 3 tip nörojen mesane vardır :
1- İdrar tutma kaslarının hiç çalışmadığı ve altı devamlı bezli olan çocuklar,
2- İdrar tutma kaslarının hep kasılı olduğu ve buna bağlı mesanenin taşarak boşaldığı altı bezli çocuklar
3- İdrar tutma kaslarının normale yakın olduğu ama mesanenin aşırı kasılmasına bağlı altı bezli çocuklar

Tedavide ana amaçlar ise böbreklerin korunması ve okul yaşına gelen çocuklarda sosyal olarak kabul edilebilir alt bezinden özgür yaşam.

Spina Bifida Tedavisi

Spina Bifida tedavisi yaşa göre değişir. Yenidoğanlarda amaç öncelikle böbreklerin korunmasıdır ve bel operasyonu sonrasında hemen ailenin bebeği 6-8 kez sondalayarak idrarı boşaltması önerilir. Koruyucu antibiyotik altında bu işlem yapılırken bebek 6 aylık olduğunda mesanenin çalışması ürodinami ile ölçülür ve takip-tedavi şeması hazırlanır. Çocukların eğer böbreklerde yeni hasarı gelişmiyor ise ürodinami yıllık tekrarlanır ve sonuca göre takip tedavi şeması yenilenir. Okula başlamadan önceki yaz ise çocuğun bezden kurtulması için cerrahi girişim yapılması gerekiyor ise bu yapılır. İdrar yolunun daraltılarak sadece sonda ile idrarını tuvalete boşaltılması ile beraber mesane kapasitesinin barsaklardan yama yapılarak arttırılması en sık uygulanan yöntemdir. Son yıllarda barsaktan yamanın bazı dezavantajları olduğu bilindiğinden mesane kapasitesini arttırıcı bazı tedavi yöntemleri de uygulanmaktadır (Mesaneye BOTOX uygulanması gibi). Tekerlekli iskemleye bağımlı yaşayan çocuklarda ise çocuğun aileden bağımsız olarak sondalamayı yapabilmesi için göbek deliğine bir kanal açılır ve buradan sondalamayı yapması sağlanır.

Spina bifidalı ya da omurilik zedelenmesine (omurga ameliyatı veya bel kırılması veya spinal travma ) bağlı nörojen mesanesi olan çocuklarda günümüz tedavisinde mükemmel olmasa da çok iyi tedavi seçenekleri mevcuttur. Çocukların bağımsız ve sosyal olarak yaşaması altlarının kuru olması ile çok ilişkilidir.