UPJ Darlığı (Böbrek Çıkım veya Çıkış Darlığı)

ameliyatta genişlemiş böbrek havuzu ve ok ile gösterilmiş darlık

Anne karnında saptanan böbrek büyümesinin (prenatal hidronefrozun) en sık nedeni böbrek çıkışı darlığı ya da üreteropelvik darlık (UPJ darlığı) dır. Hafif ve orta şiddette olan hidronefrozlar eğer böbrek fonksiyonunda da bozulma yok ise büyük oranda takip edilip ameliyat (piyeloplasti) tan kaçınılabilir. Ancak ağrısı, idrar yolu enfeksiyonu, hidronefrozda artışı veya böbrek fonksiyonunda azalması olan olgularda ameliyat gerekebilir. Daha önce bu ameliyatı geçirmiş ancak yeterli başarı sağlanmamış olanlarda ise endoskopik girişimler eğitimli ellerde denenebilir. Tekrar açık ameliyat olması gerek olgular mutlaka tecrübeli hekimlerce tedavi edilmelidir.

Çocuklarda en sık izlenen gelişimsel böbrek hastalığı böbrek havuzcuğu ile idrar yolunun bileşkesindeki darlıktır (Üreteropelvik bileşke darlığı). Anne karnında rastlanan böbrek büyümesinin (Prenatal hidronefroz) en sık nedenidir. Bu darlık ilk saptandığında böbrek üzerindeki hasarın anlaşılabilmesi için bir kaç tetkikin bir arada yapılması gerekir. Öncelikle ultrasonda böbrek boyu, havuzcuk çapı, böbreğin etli kısmının kalınlığı, daha sonra ise nükleer tıp tetkiki (diüretikli renogram, MAG veya DTPA) ile böbreğin kanlanma ve idrarı süzüp havuzcuktan idrar yoluna iletebilme yeteneği araştırılır. Nükleer tıp tetkiki için genellikle bebeğin üç aylık olması beklenir. Şiddetli olmayan hidronefrozlarda bebeğin böbreğinin sağlığı genellikle korunur ve 5 yaşa kadar yakın takip yapılır çünkü özellikle ilk 2 yaş içinde kendiliğinden darlığın düzelme şansı yüksektir. Fonksiyonu zaten düşük olan ya da giderek düşen böbreklerde veya sık idrar yolu enfeksiyonu geçirenlerde cerrahi girişimin olabildiğince erken yapılması önemlidir.

Çocukluk çağında karın ağrısı, sık idrar yolu enfeksiyonu , idrar renginde koyulaşma ya da kanama ile başvuran ve ultrasonlarında üreteropelvik bileşke darlığı saptananlarda ise benzer tetkikler yapılsa da çocuk zaten yakınmayla geldiği için çoğunlukla yakın takip yerine cerrahi girişim önerilir.

Cerrahi girişimde altın standart tedavi dar segmentin çıkartılması ve havuzcuğun tekrar idrar yoluna dikilmesidir. Operasyon sonrasında en az bir gece hastanede kalınması gereklidir. Başarı şansı ehil ellerde %95 ‘in üzerindedir.