Prof.Dr. Selçuk YÜCEL
Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi
Üroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi



İletişim: 0 530 313 24 68
Hafta içi 10:00 - 16:00
profdrsyucel@gmail.com

Prenatal Hidronefroz (Böbrek Büyümesi)

Tek taraflı olan prenatal, antenatal veya anne karnında hidronefroz yani böbrek büyümesi sık rastlanan bir durumdur. Endişeye kapılmadan altta yatabilecek hastalıklar araştırılmalıdır ve araştırma doğum sonrasında rahatlıkla yapılabilir. Ancak çift taraflı bir böbrek büyümesi var ise anne doğuma kadar yakın takip edilmeli ve doğum sonrası en kısa sürede ileri araştırmalar deneyimli hekimler tarafından yapılmalıdır. Özellikle şiddetli böbrek büyümesi olanlar ya da çift taraflı büyümesi olanlar koruyucu antibiyotik tedavisine doğumdan sonra hemen alınabilirler.

Gebelik takibi sırasında annenin ve babanın en son duymak isteyeceği şey bebeklerinde gelişimsel bir bozukluk olabilme ihtimalidir. Ne yazık ki çocuk ürolojisi ile uğraşanların en sık gördüğü problem anne karnında bebeğin böbreklerindeki büyüme ya da diğer adıyla prenatal hidronefrozdur.

Her 100 gebelikten birinde rastlanan bu anormallik neyse ki çoğu zaman kendinden düzelen bir gelişimsel varyasyon olsa da bazı özel durumlarda bebeği riske sokacak bir hastalık habercisi olabilir.

Prenatal hidronefroz takibinde öncelikle hidronefrozun şiddeti sınıflanır ve bu SFU sınıflandırmasında 4 dereceden birine dahil edilir. Takiplerde şiddetin artması altta yatan hastalığın kötüleşmesi anlamına gelebilir.

Prenatal hidronefrozun en sık nedeni böbrek havuzcuğu ile idrar yolunun bileşkesindeki darlıktır (Üreteropelvik bileşke darlığı). Sırasıyla mesaneden böbreğe idrar geri kaçması (Vezikoüreteral reflü), çift böbrek durumları (Renal duplikasyon), idrar kanalının mesane içinde baloncuk oluşturması (Üreterosel), idrar kanalının ileri derecede genişlemesi (Megaüreter) ve idrar yolunda işemeyi engelleyeci perdeciklerin olması (Posterior üretral valv) prenatal hidronefroza neden olabilecek diğer hastalıklardır.

Society of Fetal Urology (SFU) Prenatal Hidronefroz Sınıflaması

Tek böbrekte şiddetli hidronefroz, her iki böbrekte de orta veya şiddetli hidronefrozun olması, bebekte mesanenin hep dolu izlenmesi, gebelik sıvısının miktarının az olması bebeğin hastalık riskini arttırıcı ultrason bulgularıdır. Ebeveynlerin ultrasonlarını yapan kadın-doğum uzmanı doktorlarına bu bulguları özellikle sorması gereklidir.

Gebeliğin ilerleyen haftalarında prenatal hidronefrozu devam eden bebeklerin doğumun birinci haftasında ve birinci ayında ultrasonları tekrarlanmalıdır. Bulguları devam eden bebeklerin altta yatan hastalığın tanısı için ileri tetkikler yapılmalıdır. Gebelik ultrasonlarında bahsettiğimiz riskli bulguların olan bebeklerin doğumdan hemen sonra değerlendirilmesi gerekebilir.